Xitoyda bo‘lib o‘tgan “O‘tkir tig‘–2025” xalqaro snayperlar musobaqasida O‘zbekiston Milliy gvardiyasi 1-o'rinni egalladi // Milliy gvardiya boʻlinmalarining jangovar salohiyati, shaxsiy tarkibning jismoniy va maʼnaviy tayyorgarligini mustahkamlashga qaratilgan chora-tadbirlar davom ettirilmoqda. // "Dolzarb 90 kun" loyihasi doirasida Milliy gvardiya tomonidan vatanparvarlik va sport tadbirlari tashkil etilmoqda // Milliy gvardiya Ixtisoslashtirilgan o‘quv markazida tahsil olgan navbatdagi bitiruvchilarga sertifikatlar topshirildi. // Milliy gvardiya va boshqa kuch tuzilmalari hamkorligida maxsus taktik-o‘quv mashg‘uloti o‘tkazildi. // Savdo majmualari va bozorlarda jamoat tartibi hamda yong‘in xavfsizligini taʼminlash maqsadida hamkorlikda profilaktik tadbirlar davom ettirilmoqda. // Kuch tuzilmalari o‘rtasida “Zakovat” intellektual o‘yinining viloyat bosqichi o‘tkazildi. //  Xorazmda Milliy gvardiya va boshqa kuch tuzilmalari hamkorligida maxsus taktik-o‘quv mashg‘uloti o‘tkazildi // Prezident Shavkat Mirziyoyev raisligida yo‘l harakati xavfsizligini taʼminlash, infratuzilmasini yaxshilash va tirbandliklarni kamaytirish chora-tadbirlari muhokamasi yuzasidan videoselektor yig‘ilishi  / / Kuch tuzilmalari o‘rtasida “Zakovat” intellektual o‘yinining viloyat bosqichi o‘tkazildi  / / Xalqaro musobaqalarda g‘olib bo‘lgan gvardiyachi qizlar munosib rag‘batlantirildi / /   Davlatimiz rahbari Bokudagi G‘alaba bog‘ida Ozarbayjon fidoyilarini xotirladi  / / "So‘ragan edingiz" dasturining navbatdagi sonida jazirama kunlari amal qilinishi lozim bo‘lgan tavsiyalarga rioya etish hamda issiq urishidan saqlanish bo‘yicha savollarga Milliy gvardiyaning Toshkent shahri bo‘yicha boshqarmasi Tibbiyot xizmati boshlig‘i javob berdi / / Prezident Shavkat Mirziyoyev davlat tashrifi bilan Bokuga keldi  / / O‘zbekiston Respublikasi Milliy gvardiyasi Ixtisoslashtirilgan o‘quv markazida navbatdagi bitiruv tadbiri bo‘lib o‘tdi / /   Qoraqalpog‘iston Respublikasida bo‘lib o‘tgan kurash bo‘yicha “Milliy gvardiya birinchiligi” yakunlandi va g‘oliblar aniqlandi. // “O‘ta muhim va toifalangan obyektlar xavfsizligi tizimini texnik taʼminlash: muammo va yechimlar” mavzusida respublika ilmiy-amaliy konferensiyasi o‘tkazildi. // Otaliqqa olingan yoshlar uchun G‘alaba bog‘ida barpo etilgan “Xotira nuri” kompozitsiyasi va “Millat fidoyilari” xiyoboniga sayohat tashkillashtirildi // “Harbiy oilalar bilan ishlashning o‘ziga xos modullari, indikatorlari va sharqona motivlari” mavzusidagi o‘quv yig‘ini o‘tkazildi. // Milliy gvardiya va Buyuk Britaniya Qirollik polki harbiy orkestrlari jamoalarining ijodiy uchrashuvi bo‘lib o‘tdi. // “Regbi-15” sport turi bo‘yicha O‘zbekiston chempionatida Milliy gvardiya jamoasi faxrli 1-o‘rinni egalladi //  “Yosh gvardiyachilar” harbiy sport musobaqasining Toshkent shahar, Qoraqalpogʻiston Respublikasi va viloyat bosqichlari oʻtkazilmoqda. / /Muddatli harbiy xizmatchilar bilan o'q otish va maxsus tayyorgarlik mashgʻulotlari olib borilmoqda. / / Milliy gvardiya tizimida maʼnaviy – maʼrifiy ishlarni tashkil etishni yangi bosqichga koʻtarishga qaratilgan oʻquv seminari o’tkazildi. / / Milliy gvardiya Jamoat xavfsizligi universitetida uchuvchisiz uchish apparatlari mutaxassislarini tayyorlash boʻyicha navbatdagi oʻquv yigʻini yakunlandi. / / Milliy gvardiya tizimlarida muddatli harbiy xizmatni oʻtashga bel bogʻlagan yosh askarlar Vatanga qasamyod qilishdi. / / Milliy gvardiya faoliyatiga doir 2025 yil uchun belgilab olingan ustuvor vazifalar ijrosiga qaratilgan navbatdagi kengaytirilgan Hayʼat yig‘ilishi o‘tkazildi. / / Milliy gvardiya Jamoat xavfsizligi universiteti Kinologiya xizmati jamoasi “Oʻzbekiston сhempionati – 2025” koʻrgazmasida turli nominatsiyalar boʻyicha faxrli 1-oʻrinni qoʻlga kiritdi / / Milliy gvardiya Jamoat xavfsizligi universitetiga o‘qishga kirish istagini bildirgan nomzodlarni saralab olish jarayonlari davom etmoqda / / Davlatimiz rahbarining ommaviy sportni yangi bosqichga olib chiqish borasida olimpiya va paralimpiya harakati yo‘nalishida belgilab bergan vazifalari yuzasidan, Milliy gvardiya qo‘mondoni R.Djurayev raisligida, kamondan (parakamondan) otish murabbiylari ishtirokidagi Konferensiya o‘tkazildi / / Milliy gvardiya Surxondaryo viloyati bo‘yicha boshqarmasi ayol harbiy xizmatchilari Huquqni muhofaza qiluvchi organlar xodimalari o‘rtasida voleybol bo‘yicha o‘tkazilgan musobaqada faxrli birinchi o‘rinni egallashdi / / Oliy Majlis Senatining qo‘mita raisi va Milliy gvardiya Jamoat xavfsizligi universiteti dotsentlari ishtirokidagi ochiq muloqot / /   Milliy gvardiya Temurbeklar maktabi o‘quvchilari bilan “Dronlardan foydalanish va ularning texnik xususiyatlari” mavzusida ko‘rgazmali mashg‘ulot tashkil etildi / / Milliy gvardiya Toshkent mintaqaviy o‘quv markazida "Obyektlarni qo‘riqlash tizimida uchuvchisiz uchadigan apparatlarini qo‘llash istiqbollari” mavzusida Respublika ilmiy-amaliy seminari o‘tkazildi / / Muborak Ramazon oyi Taroveh namozlari o‘qilishi vaqtida jamoat tartibi hamda fuqarolar xavfsizligi taʼminlanad / / O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining "Ikkinchi jahon urushi qatnashchilarini rag‘batlantirish to‘g‘risida"gi Farmoni  / / Avval xabar berganimizdek, Davlatimiz rahbarining Ommaviy sportni yangi bosqichga olib chiqish borasida olimpiya va paralimpiya harakati yo‘nalishida belgilab bergan vazifalari  yuzasidan, Milliy gvardiya qo‘mondoni R.Djurayevning navbatdagi manzilli uchrashuvi parakamondan otish sportchilari bilan bo‘lib o‘tdi. // Respublikamiz bo‘ylab "Yashil makon" umummilliy loyihasi doirasidagi ishlar davom ettirilmoqda  / / Prezident Shavkat Mirziyoyev Ko‘ksaroy qarorgohida yoshlar bilan ochiq muloqot o‘tkazdi / / 14 fevral – Zahiriddin Muhammad Bobur tavallud topgan kun / / O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti, Milliy Olimpiya qo‘mitasi raisi Shavkat Mirziyoyev boshchiligida olimpiya va paralimpiya harakati, ixtisoslashtirilgan va ommaviy sportni yangi bosqichga olib chiqish hamda aholi jismoniy faolligini oshirish chora-tadbirlari bo‘yicha videoselektor yig‘ilishi  o‘tkazildi / / Milliy gvardiya faoliyatiga oid Qonun, qaror va farmoyishlar haqida / / Milliy gvardiya Jamoat xavfsizligi universiteti kursantlarining nazariy bilimlari Dual taʼlim asosida mustahkamlanmoqda / / Milliy gvardiya Toshkent “Temurbeklar maktabi” harbiy-akademik litseyi o‘quvchilari uchun O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Qonunchilik palatasiga ekskursiya tashkil qilindi / / Qoraqalpog‘iston Respublikasi bo‘ylab Qaror talablari yuzasidan mahallalar, jamoat joylari va yashash xonadonlarida xavfsiz muhit yaratish maqsadida huquqbuzarliklar profilaktikasiga zamonaviy raqamli texnologiyalar va texnik vositalar keng joriy etilmoqda / / Prezident Shavkat Mirziyoyev raisligida hududlarda xizmat ko‘rsatish sohalarini rivojlantirish masalalari bo‘yicha videoselektor yig‘ilishi  o‘tkazildi / / Davlatimiz rahbari tomonidan belgilab berilgan, Umumtaʼlim maktablarida tahsil olayotgan o‘quvchilarning taʼlim-tarbiyasi va ularni davomatini yaxshilash borasidagi ustuvor vazifalar yuzasidan Maktabgacha va maktab taʼlimi hamda Milliy gvardiyaning kengaytirilgan yig‘ilishi bo‘lib o‘tdi / / O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti O‘zbekiston Respublikasi fuqarolarining muddatli harbiy xizmatga navbatdagi chaqiruvi hamda belgilangan xizmat muddatini o‘tab bo‘lgan muddatli harbiy xizmatchilarni Qurolli kuchlar rezerviga bo‘shatish to‘g‘risidagi Qarorni imzoladi / / Milliy gvardiya Jamoat xavfsizligi universitetiga 2025/2026-o‘quv yili uchun bakalavriat taʼlim yo‘nalishlari kursantlar safiga o‘qishga qabul qilish jarayoni boshlandi / / Mahallalarni xavfsiz maskanga aylantirish borasida Milliy gvardiya va "Mahalla yettiligi" hamkorligidagi profilaktik targ‘ibot tadbirlari davom etmoqda / / Mahallalarni xavfsiz maskanga aylantirish borasida xonadon va obyektlarni texnik qo‘riqlash vositalari bilan jihozlash va mahalla yettiligi bilan hamkorlikdagi profilaktik tadbirlar tashkil etilmoqda / / Prezident Shavkat Mirziyoyev poytaxtimizdagi Islom Karimov haykali poyiga gulchambar qo‘ydi / / Milliy gvardiya tizimida “Yangi O‘zbekiston yoshlari, birlashaylik” shiori ostida bo‘lib o‘tgan ingliz tili viktorinasining g‘oliblari aniqlandi  / / Prezident Shavkat Mirziyoyev “Atrof-muhitni asrash va “yashil iqtisodiyot” yilining davlat dasturi loyihasi yuzasidan yig‘ilish o‘tkazdi 

Ўз O'z Ру En

#Bilarmidingiz? Uzoq masofadan otish nafaqat mahorat, balki aniq amaliy fandir.

Masofadan otishda snayper hisobga olishi kerak bo‘lgan juda ko’plab omillar mavjud. Masofadan aniq otish — bu amaliy fan bo‘lib, balistika, meteorologiya, optika va qurolni chuqur bilishga asoslangan.

Snayper o‘qni faqat qisqa masofalarda (100-200 metr) deyarli to‘g‘ri yo‘nalishda uchishini ko‘radi. Ammo masofa 500, 1000 yoki hatto 1500 metrdan oshganda, o‘qning uchishiga ko‘plab fizik kuchlar ta’sir qiladi va har biri o‘qni bir necha metrga nishondan chalg‘itishi mumkin. Snayperning vazifasi — ushbu kuchlarning har birini oldindan hisoblab, o‘q chiqishidan oldin to‘g‘rilashdir. U nishonga emas, balki bo‘sh joyga o‘t ochadi — u yerga o‘q nishon bilan bir vaqtda yetib borishini hisoblaydi (agar nishon harakatlansa).

Snayper hisobga olishi kerak bo‘lgan asosiy omillar:

  1. Eng aniq omil — tortishish kuchi (gravitasiyа). O‘q quroldan chiqishi bilan tortishish kuchi ta’sirida pastga tushishni boshlaydi. Bu tushish chiziqli emas. Dastlabki yuzlab metrlarda u deyarli sezilmaydi. Masalan, 7.62 kalibrli o‘q 500 metrda taxminan 2,5 metr, 1000 metrda esa 10-11 metr pastga tushadi. Snayper optik ko‘zgusiga vertikal tuzatmani kiritishi kerak — bu ko‘rsatkichlar uning o‘qlariga mo‘ljallangan balistik jadvallarda berilgan.
  2. Eng noaniq omil — shamol. Shamol o‘qni trayektoriyadan chalg‘itadi. Hatto 3-4 m/s kuchdagi zaif shamol ham 1000 metrda 7.62 o‘qni 3-4 metrga siljitishi mumkin. Shamol butun yo‘lda bir xil emas: 500 metrda boshqa shamol, nishon yaqinida esa yana boshqa shamol bo‘lishi mumkin. Snayper shamol kuchi va yo‘nalishini bayroqlar, hilpirayotgan o’tlar va chang orqali baholaydi va ko‘zgusiga gorizontal tuzatmani kiritadi. U o’qni “shamol tomoniga” nishonga oladi, shunda shamol o‘qni yana maqsadga qaytaradi.
  3. Koriolis effekti (Yerning aylanishi).

1000-1200 metrdan katta masofalarda Yerning aylanishi o‘q parvoziga ta’sir qiladi. O‘q uchayotgan paytda Yer uning ostida biroz aylanadi. Shimoliy yarimsharda bu o‘qni o‘ngga, janubiy yarimsharda chapga siljitadi. Sharq yoki g‘arbga otishda bu effekt kam, shimol yoki janubga otishda esa maksimal bo‘ladi. Masofalar katta bo‘lsa, masalan 1500 metrda, o‘q 30-50 sm ga chalg‘ishi mumkin — bu esa o‘qdan chalg‘ish uchun yetarli. Ushbu tuzatma balistik kalkulyator tomonidan hisoblanadi.

4. Derivatsiya va gyroskopik effekt.

O‘q qurol ichidagi burmalar orqali aylanadi, bu unga barqarorlik beradi. Biroq, aylanish natijasida u asta-sekin oqish yo‘nalishidan chetga siljiydi. Odatda o‘ng burmali qurollarda o‘q o‘ngga qarab 50-80 sm gacha siljishi mumkin. Bu tuzatma ham balistik kalkulyatorda hisoblanadi va shamol tuzatmasiga qo‘shiladi.

5. Havo zichligi. Havo zichligi o‘qqa qarshi qarshilikni belgilaydi. Havo qanchalik zich bo‘lsa, o‘q shunchalik sekinlashadi va shamol ta’siri ko‘proq bo‘ladi. Balans yuqorida, havoning zichligi kamayadi, o‘q uzoq va tez uchadi. Issiq havo kamroq zich, sovuq havo esa zichroq. Bosim ko‘tarilgan sayin havo zichlashadi. Ko‘pchilik havo namligi ortishi bilan zichligini oshadi, deb o‘ylaydi, lekin aksincha — nam havo quruq havodan kamroq zich, chunki suv molekulalari azot va kislorod molekulalaridan yengilroq. Snayper meteorologik stansiyadan barcha parametrlarni oladi va ularni ballistik kalkulyatorga kiritadi.

6. Burchak ostida otish (yuqoriga yoki pastga).

Nishonga yuqoridan yoki pastdan otishda o‘q gorizontalga nisbatan balandroq uchadi. Bu mantiqqa zid tuyulishi mumkin, ammo shunday. Snayper nishon burchagini o‘lchaydi va kalkulyatordan tuzatmani oladi. U nishonni odatdagidan biroz pastroq joylashtiradi.

Snayper ko‘plab omillarni hisobga olishi kerak: ballistka, ob-havo sharoiti, optikaning xususiyatlari va qurolining o‘ziga xos harakati. Bularning barchasi nafaqat tajriba, balki sovuqqonlikni ham talab qiladi.

O‘q uzishdan oldin o‘qchi ixcham snayper meteorologik stansiyasi yordamida harorat, bosim, namlik va balandlikni o‘lchaydi.

Ma’lum bir maqsadga ta’sir qiluvchi shamolning kuchi va yo‘nalishini — havoning titrashi (miraj) va atrof-muhitga qarab baholaydi.

Maqsadga nisbatan burchakni o‘lchaydi.

Ushbu barcha ma’lumotlarni ballistik kalkulyatorga kiritadi.

Tayyor tuzatmalarni oladi (masalan, «12,5 yuqoriga, 2,3 chapga»).

Ularni o‘zining optikasiga kiritadi, nafasini ushlab turib, yumshoqgina tepkini bosadi va hisob-kitoblari to‘g‘ri bo‘lishiga umid qiladi.

p.s.

Bu — faqat o‘q aniqligiga ta’sir qiluvchi omillarning kichik bir qismi. Qurolning holati va uning sozlanganligi ham muhim. Maxsus snayper o‘qlari haqida alohida hikoya yozsa bo‘ladi. Hatto qurolning qalinligi ham aniqlikka ta’sir qiladi.

Text to speech