Янгиликлар

Куни кеча ижтимоий тармоқлардан бирида “Голос Джельсомино” деб номланган каналда “Нацгвардия подключилась к проверке посещаемости в школах. В Узбекистане создана специальная рабочая группа Национальной гвардии и Министерства дошкольного и школьного образования, которая займётся проблемой посещаемости в школах страны. Основание: поручение Президента РУз.” номли мақола (пост)ни ўқиб қолдим.

Унда келтирилишича: Республикамизда Миллий гвардиянинг Мактабгача ва мактаб таълими вазирлиги билан ушбу ҳамкорлигини ноқонуний ва асоссиз ҳисобланиши, ўрта таълим мактабларидаги педагогларнинг таълим жараёнига аралашиши Миллий гвардия аралашиши қонунга ҳилоф эканлиги, мактабда  ўқитувчи етишмаслиги туфайли МГ ҳарбий хизматчилари дарс бериши қанчалик тўғрилиги ва бошқа яна бир қанча савиясиз ҳамда асоссиз мазмундаги матнлар қайд қилинган.

Бироз мозийга қайтамиз. Тарихдан маълумки, Марказий Осиё ҳудудида даврининг энг буюк алломалари, қомусий билимдонлари ва адолатли ҳукмдорлари етишиб чиқиб фаолият юритган. Уларнинг бой мерослари инсониятнинг цивилизациясига тамал тош, пойдевор қўйган. Бугунги кунда замонавий илм-фан, тараққиёт айнан Шарқ яъни бизнинг юртимиз Ўзбекистон манзилидан бошланганлигини бир овоздан барча олимлар тан олишган. Ҳатто ислом олами имом Исмоил ал-Бухорий, ат-Термизий сингари муҳаддисларимизни етиштириб берган бу юртга хурмат ва миннатдорлик ҳисси билан қарайди.

Бугунги кунда мамлакатимизда нима учун яна шундай буюк қомусий ёки номдор кўзга кўринган ёки бутун дунё танийдиган олимлар, уламолар, ёзувчилар ёки ўз касбининг усталари етишиб чиқмаётганлигини ёки уларнинг етарли эмаслиги борасида жуда кўп мунозаралар бўлмоқда.

Сабаби жуда оддий, фарзандларимизни илмга қизиқтирмай қўйдик.

Фикримни исботи сифатида мактаблардаги давомат борасида нашр этилган бир қанча мақолаларда айнан ота-оналарнинг, жамоатчиликнинг эътиборсизлиги сабаб мунтазам сабабсиз дарс қолдираётган ёшларимизнинг сони ортиб бораётганлиги билан келтириш мумкин.

Мактабда тартиб, давомат ва илмга қизиқтириш ҳамда илмга рағбат бўлмас экан – албатта бу миллатни ёруғ келажаги ҳақида орзу қилиб бўлмайди.

Айнан шу мақсадда юртбошимизнинг топшириқлари асосида, мактабдарда тартиб-интизомни жой-жойига қўйиш, давоматни тўлиқ таъминлаш ва илмга рағбат ҳамда қизиқтиришлик учун Мактабгача ва мактаб таълими вазирлиги билан ҳамкорлик қилиш ҳамда уларга кўмак бериш мақсадида Миллий гвардия органларига муқаддам Ички ишлар органлари таркибида бўлган инспектор-психолог лавозим штатлари ўтказилди.

Мақолага келсак, уни савиясиз ва асоссиз ёзилганлигига ҳуқуқшунос сифатида ўз мулоҳазаларимни билдирсам.

Биринчилдан, мақолада “Таълим тўғрисида”ги қонунни ўқиб чиқилганлиги, бироқ қонунда Миллий гвардия органлари иштироки йўқлиги, орган ҳуқуқбузарликлар билан шуғулланиши, бироқ ўқувчини дарсга келмаслигини ҳуқуқбузарлик дейиш мумкин эмаслигини келтирилган. Бу борада айтиш мумкинки, мақолани ёзган шахс на таълим соҳасида ва на ҳуқуқ соҳасида мутлақо билимга ҳамда маълумотга эга эмас. Чунки “Ўзбекистон Республикасининг Миллий гвардияси тўғрисида”ги Қонунининг 3-моддасига мувофиқ, орган таълим тизими эмас, балки Миллий гвардия Ўзбекистон Республикаси Қуролли Кучлари қўшинларининг ҳуқуқбузарликлар профилактикаси соҳасида ҳуқуқни муҳофаза қилишга доир айрим вазифаларга эга бўлган махсус туридир. Шу нуқтаи назардан Миллий гвардия органлари таълим жараёнига эмас, балки айнан вояга етмаганлар ўртасида ҳуқуқбузарликларнинг барвақт олдини олиш жараёнига жалб этилаётган орган ҳисобланади.

Шу ўринда таъкидлаш лозимки, мамлакатимизда 2023-йилда вояга етмаганлар томонидан 3 421 та жиноят содир этилган бўлса, улардан 2 280 тасини яъни  66,6 %ни  айнан мактаб ўқувчилари томонидан содир этилган. Мактаб ўқувчилари томонидан содир этилган жиноятларнинг таҳлили шуни кўрсатмоқдаки, жиноят содир этилиш вақти айнан мактабда таълим олиш вақтида яъни соат 6:00дан 14:00 гача бўлган вақт оралиғини ташкил этмоқда. Бу айнан мактабдаги давомат ўзбўларчиликка ва эътиборсизликка йўл қўйилиши натижасида келиб чиққанлигидан далолат беради.

Бугунги кунда барча педагогика ва психология олимлари ҳулқ-атворни бузилиши ёки жиноятчи шахсларни етишиб чиқишини олдини олишнинг энг самарали усули бу – уларни ёшликдан илмга ва касбга қизиқтириш эканлигини таъкидлайдилар. Шу нуқтаи назардан юртбошимиз муаммони ўзагига барҳам бериш мақсадида жуда тўғри ва оптимал қарор қабул қилган, деб ўйлайман.

Иккинчидан, мақолада Миллий гвардияни таълим жараёнига аралашаётганлиги ва бунга уларни маълумотлари етарли эмаслиги келтириб ўтилган. Бироқ бирор ҳолат факт сифатида кўрсатилмаган. Бундан ташқари Миллий гвардия тизимида Жамоат хавфсизилиги университети ҳамда ўнлаб таълим ва илмий марказлар, уларда ўз соҳасида юксак натижаларни қайд этган фан доктор ва профессорлари фаолият юритади[1]. Мақоладаги қайд эса – органнинг ишчанлик обрўсига путур етказувчи деструктив омил янаям аниқроқ қилиб айтганда – туҳмат.

Учинчидан, Миллий гвардия Мактаб маъмурияти ва ходимларини ҳам назорат қилиши ҳақида ёзилган, бироқ бундай вазифа органга юклатилмаган ва бундай ҳолатни ўзи мавжуд эмас.

Тўртинчидан, Миллий гвардия органлари Ўзбекистон Республикасининг “Ҳуқуқбузарликлар профилактикаси тўғрисида”ги Қонунига 9-моддасига мувофиқ, Ҳуқуқбузарликлар профилактикасини бевосита амалга оширувчи орган саналади.

Бешинчидан, “Ўзбекистон Республикасининг Миллий гвардияси тўғрисида”ги Қонунининг 3-моддасига мувофиқ “Ўзбекистон Республикаси Президентининг қарорларига мувофиқ бошқа вазифаларни ҳам бажариши мумкин”лиги қайд этилган.

Олтинчидан, мақолада “хусусий мактабларни Миллий гвардия назорат қилмайди, демак ким таълимга пул тўласа у назорат қилинмайди” мазмунидаги матнлар қайд этилган. Бу ҳам асоссиз бўлиб, Президент қарорига мувофиқ, Миллий гвардия органларига тажриба-синов тариқасида Республикамизда жиноятчилик кўрсаткичи юқори бўлган мактабларда ҳамкорлик қилиш вазифаси юклатилган.

Миллий гвардиянинг вазифаси – ҳам стратегик, ҳам савобли ҳамда олижаноб вазифа деб, биламиз. Шундай экан, сўзбошидаги “Голос Джельсомино” номли ўзини “ҳақиқатгўй” деб номлаган ва шу орқали яна шу каби бу масалани асл моҳиятини англаб-англамасдан ёхуд қасддан омманинг фикрини бузишга интилаётган барчага айтмоқчимизки бу миллатни келажагини ўлдирманг! Бу Ватан мени, бизни Ватанимиз ва унда яшаётган барча болалар бизни келажагимиздир.